title

Халқ умид билан бозорга чиқса-да, нархларда сезиларли арзонлашиш кўзга ташланмайди. Савол туғилади: Президентнинг нархларни барқарорлаштириш ҳақидаги топшириқлари ким учун бажариляпти? Президент учун ҳисоботми ёки халқ учун амалий натижами?

Президент топшириқлари ва амалий натижа

Давлат раҳбари неча бор масъул идораларга нарх-навo устидан қатъий назорат ўрнатиш, бозорларда барқарорликни таъминлаш вазифасини юклатган. Аммо ҳақиқатда халқ нархнинг тушганини ҳис қилмаяпти.

Бу ҳолат Конституциянинг 44-моддасида белгиланган: “Ҳар бир фуқаро давлат органлари ва мансабдор шахслардан уларнинг қонунга зид ҳаракатлари устидан шикоят қилиш ҳуқуқига эга.”

Агар нархлар тушмаса ва назоратсизлик авж олса — халқнинг шикоят қилиш ҳуқуқи ишга солиниши лозим.

Маҳаллий маҳсулот — қиммат бозор

Асосий маҳсулотлар — помидор, бодринг, гўшт, ун ва бошқаларнинг катта қисми маҳаллий. Демак, импортга боғлиқлик кам. Аммо нархлар пасаймаяпти.

Бу ерда “Рақобат тўғрисида”ги Қонуннинг 4-моддаси ишлайди: “Товар бозорида нархларни сунъий равишда белгилаш, келишиб олиш, монопол ҳолатдан фойдаланиш тақиқланади.”

Агар воситачилар деҳқондан арзон олиб, халққа қиммат сотса — бу қонун бузилиши ҳисобланади.

Рақамлар тилга кирганда

Фарғона вилоятида ўртача ойлик маош — 3,5–4 млн сўм.

Бозорда 1 кг гўшт — 100-120 минг сўм, 1 кг картошка — 8–10 минг сўм, 1 кг помидор — 8–10 минг сўм, 1 кг сабзи 5-8 минг

сўм, 1 кг пиёз 4-8 минг

сўм, 1 кг тухум 900-1200 минг сўм.

Бир оила ойига камида 2,5–3 млн сўмни фақат овқатга сарфлайди.

Конституциянинг 39-моддаси шундай дейди: “Ҳар бир шахс ижтимоий таъминот ҳуқуқига эга.”

Агар одам маошининг ярмидан кўпини фақат овқатга сарфласа — бу ижтимоий таъминот масаласи ҳам самарали ишламаяпти дегани.

Истеъмолчилар ҳуқуқи

“Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида”ги Қонуннинг 5-моддаси: “Истеъмолчилар хавфсиз, сифатли ва уларнинг имкониятига мос маҳсулот сотиб олиш ҳуқуқига эга.”

Агар бозорда маҳсулотлар халқнинг даромадига мутаносиб бўлмаса — демак, қонун бузиляпти.

Халқ овози

“Деҳқондан арзон келган картошкани бозорда икки баравар қиммат сотишад. Бу кимнинг манфаати учун?” — дейди бозор харидори Аъзам ака.

“Ҳар куни нархлар тушармиди деб келамиз. Аммо нарх тушмайди, аксинча, кўтарилади. Бизга арзончилик телевизор орқали эмас, ошхонада керак”, — деб шикоят қилади

“Президент нархларни назорат қилиш ҳақида кўп айтади. Лекин биз оддий одамлар ундан фойда кўрмаяпмиз. Демак, топшириқлар қоғозда қоляпти”, — дейди такси ҳайдовчиси Сардор.

Хулоса

Фарғона деҳқон бозоридаги нарх-навo масаласи бутун мамлакатдаги иқтисодий адолатнинг кўзгуси ҳисобланади. Агар назорат органлари қонун талабларини бажармаса, халқ ҳуқуқлари поймол бўлади.

Савол очиқ қолмоқда: нарх-навo ҳақиқатдан халқ учун барқарорланяптими ёки фақат Президентга ҳисобот учунми?

Батафсил тафсилотлар тез орада эълон қилинади.