Сўнгги янгиликлар
Туркиядаги Халқ кутубхонаси жаҳон кутубхоналари учун андаза бўлмоқда
Иқтисодчи Отабек Бакиров Ўзбекистонда меҳнат таътили кунлари 24 кундан 21 кунга камайтирилди деб ёзди, аслида эса 15 кундан 21 кунга оширилган ва тўланадиган маблағ ҳам кўпайтирилган бўлиб чиқди
Ҳайвон ҳам бунчалик хўрланмайди – Оққўрғондаги зўравонлик ҳақида очиқланмаган фактлар…
Шавкат Мирзиёев Мудофаа саноати агентлигининг Инновацион технологиялар марказига ташриф буюрди
Ҳар қандай масалага қулай позицияда эмас, ҳар томонлама ва холисона ёндошиш керак – Насимбек Азизов
Қурилиш майдонида одам ҳалок бўлган «Аския Cитй»да 5 йилдан буён ноқонуний қурилиш давом этаётгани маълум бўлди
Россияда самолёт қаттиқ қўниши оқибатида икки киши ҳалок бўлди
Нурота тумани «Мурувват» уйида ёш шоир Шоди Ражабовнинг «Ҳаётни севинг» номли шеърий тўпламининг тақдимоти бўлиб ўтди
Ҳар қандай масалага қулай позицияда эмас, ҳар томонлама ва холисона ёндошиш керак – Насимбек Азизов
Ҳуқуқни муҳофаза қилиш академияси кафедра бошлиғи, юридик фанлар бўйича фалсафа доктори, доцент Насимбек Азизов собиқ депутат Расул Кушербаевнинг ноқонуний қурилишлар масаласига оид видеосига нисбатан ўз фикрини билдирди.
Расул Кушербаевнинг ноқонуний қурилишлар масаласига оид видеосига кўзим тушди. Ноқонуний қурилишлар ҳимоя қилиниб, ундан азият чекаётган оддий фуқаролар унутилгандек. Масалага холисона ва ҳар томонлама ёндашувни таъминлаш мақсадида айрим масалаларга аниқлик киритиб ўтиш лозим.
Биринчи жиҳат. Мурожаатда умумий гаплар. Майли, балким воқеа айни мурожаатда айтилганидек бўлган тақдирда ҳам бир нарсани тушуниш керак, бинолар мулкдорларга тегишли бўлгани билан улар ноқонуний қурилган, яъни қонунга хилоф равишда ўзлаштириб олинган майдонда ёки ер участкасидан фойдаланиш шартларига зид равишда қурилган (масалан, енгил конструкцияга рухсат берилган бўлса, фундаментли қурилиш қилган) бўлсачи бу қонунийми?
Бу борада хорижда кенг қўлланиладиган «cлеан ҳандс» («тоза қўллар») принципи қўлланилади, унга кўра, мулкни қўлга киритишнинг асоси қонуний, ҳалол бўлиши керак. Акс ҳолда суд адолатли ҳуқуқий ҳимояни рад этиши мумкин.
Шундай экан, табиий савол туғилади: ўзи ерни ноқонуний эгаллаб олиб, унга ноқонуний қурилиш қилиб, кейин мол-мулк бузиляпти дейиш конунчилик талабларига қанчалик мос келади?
Иккинчи жиҳат. Қонунчиликда тадбиркорларга қулайлик яратиш учун ўз мулкига туташ ҳудудларда енгил конструкцияли қурилишларга рухсат берилганлигини, лекин айрим тадбиркорлар ушбу имкониятни суистеъмол қилиб, енгил конструкцияли эмас, фундаментли қурилишлар қуриб олганлигини қайд этиш керак. Бундай ҳолатларда ҳам қурилиш ноқонуний ҳисобланишини унутмайлик.
Учинчи жиҳат. Ер участкаларини ноқонуний эгаллаб олиш учун қонунчиликда жавобгарлик назарда тутилганлигини ҳам унутмаслик керак.
Хусусан, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 60-моддасида ер участкаларини ўзбошимчалик билан эгаллаб олиш, улардан ноқонуний фойдаланиш учун фуқароларга 11,2 млн сўм, ўзбошимчалик билан эгаллаб олинган, ажратилган ер участкасига туташ бўлган ва туташ бўлмаган ер участкаларида қурилиш ишларини амалга ошириш учун 75 млн сўм маъмурий жарима назарда тутилган.
Ушбу ҳаракатлар маъмурий жазо қўлланилганидан кейин такроран содир этилса, Жиноят кодексининг 229-1-моддасига асосан жиноий жавобгарлик қўлланилади. Бунда жиноятчига 112,5 млндан 150 млн сўмгача жарима, 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёхуд 5 йилгача озодликни чеклаш ёки озодликдан маҳрум қилиш тайинланиши мумкин.
Шундай экан, ноқонуний қурилишлар қилаётган, кўпчиликнинг ҳаққига тажовуз қилаётган шахсларга ва уларнинг ҳимоячиларига шаҳар бедарвоза эмаслигини эслатиб қўйиш ўринли.
Тўртинчи жиҳат. Жамият ҳам, фуқаролар ҳам, давлат ҳам ноқонуний ҳаракатларга, шу жумладан, ноқонуний қурилишларга қарши бўлиши, уларга йўл қўймаслиги, уларга қарши курашиши керак!
Чунки, бундай ноқонуний қурилишлардан шаҳар инфратузилмаси ҳам, халқ ҳам, бошқа тадбиркорлар ҳам жабр кўради. Бу жамиятдаги қонунийлик муҳитига салбий таъсир кўрсатади, ноқонуний қилмиш учун жазосизлик туйғусини кучайтиради. Ноқонуний қурилишлар бошқа муаммолар – автотураргоҳ (парковка), тирбандлик, ирригация тизимига ҳам таъсир қилади.
Аввало, шахс ўзига савол бериши лозим: ўзингизнинг уйингиз олдида еки тагида ноқонуний қурилиш қурволиб, халақит беришса шунга розимисиз?
Яна бир масала. Мурожаатда Конституция хакида гапирилган. Лекин Асосий Қонунимизда Конституция ва қонун устуворлиги, халқ манфаатлари, бирдамлик каби тушунчалар ҳам мустаҳкамланган.
Хусусан, Бош Қомусимизнинг 66-моддасида мол-мулкдан фойдаланиш бошқа шахсларнинг, жамият ва давлатнинг ҳуқуқларини ҳамда қонуний манфаатларини бузмаслиги кераклиги белгиланган. Айниқса, ерларни ўзбошимчалик билан эгаллаб олиш мумкин эмас.
Шундай экан ҳар қандай масалага ҳам қулай позицияда эмас, ҳар томонлама ва холисона ёндошиш керак.
Изоҳлар 1
