So`ngi yangiliklar
Navoiyga Mongoliyadan 1000 boshga yaqin Bayat zotiga mansub qo‘ylar olib kelindi
Faollar aytayotgan “iqtidor” egasi oddiy “Virtual valyutachi” boʻlgan...
Rustam Minnixanov boshchiligidagi Tatariston delegatsiyasi Navoiy viloyatiga tashrif buyurdi
Tojikistonning Konibodomida yana to‘rt kishining jasadlari topildi. Mahalliy aholi vahimada
Tahlil qilingan davlat xaridlarida «Davlat xaridlari to‘g‘risida»gi qonunning tegishli modda talablari buzilganlik holatlari aniqlandi
Ichki audit xizmati xodimlarining faoliyati samaradorligini baholash tartibi belgilandi
Bugun havo yanada sovishi kutilmoqda
Media mahsulotlarini “ma’naviy ekspertiza”dan o‘tkazishni joriy etish to‘g‘risidagi qaror bekor qilindi
“Ruslar bosqinchimi yoki ahmoqmi?” — Sherzodxon Qudratxoʻja rus shovinistlariga javob qaytardi
Jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti rektori, “Xalqaro press-klub” raisi Sherzodxon Qudratxoʻja “AlterEgo” YouTube kanaliga shov-shuvli intervyu berdi.
Ushbu intervyuda Qudratxoʻja xorijdan Oʻzbekistonga koʻchib kelgan, ammo haligacha oʻzbek tilini bilmaydiganlarni tanqid qildi.
“Yigitlarimizni ketishga majburlab, bizni “qora yuzli, qora tanli” deb ataydiganlarga javob bermoqchiman. Bu meni xafa qiladi. Ular mehnat muhojirlarimizni koʻchirishni taklif qilishyapti.
Nega bu haqda 41-45-yillarda gapirishmadi? Oʻzbekistonda 4,5 million kishi yashagan, shundan 1,5 millioni frontga ketgan. Bu yerda kampirlar, chollar, yosh bolalar va ayollar qolishdi.
12 yoshida oʻgʻil bolalar allaqachon mashinalar oldida turishgan. 1,5 million oʻzbek, asosan oʻzbeklar, keyin bu yerda ruslar kam edi, urushga ketdi. Yarimi qaytmadi. Nega ular: “Hoy, «chernojopыye”, bu yerda nima qilib yuribsan?» deyishmadi. Nega oʻshanda bizni “gasterbayter” deyishmadi?
Nega biz oʻzbeklar mayiz, oʻrik, qovun yigʻib, hammasini quritib, frontga joʻnatdik? Oʻzbekiston atrofida, Toshkent atrofida 20 ga yaqin shifoxona bor edi. Harbiy xizmatchilar Rossiya, Belorussiya va Ukrainaning turli burchaklaridan joʻnatildi. Bilasizmi, Shomaxmudovlar oilasi 14–16 nafar bolani boshpana qilgan, yahudiy, bir rus ham bor edi. Nega kim oʻzbek, kim rus ekanligini aytishmadi?
Men ruslar bilan juda yaxshi munosabatdaman. Men rus maktabida oʻqiganman. Lekin bugun Oʻzbekiston haqida bunday gapirishga qurbi yetadigan odamlarni qabul qilmayman. 1966-yilda, zilziladan soʻng, koʻpchilik bu erga yordam berish uchun kelgan. Belorussiya, Ukraina, Rossiyadan ham Toshkentga koʻplab odamlar keldi. Koʻpchilik bu erda qoldi. Ammo ular bizning tilimizni 40-60-yildan beri oʻrganmagan.
Karl Marks taʼkidlaganidek, oʻzi yashayotgan mamlakatning tilini bilmaganlar ikki hil toifaga ajratish mumkin: birinchisi - bosqinchi, koʻp odamlarning ongida ular bosqinchidir, ikkinchisi - bu ahmoq, oʻylay olmaydigan, oʻqiy olmaydigan odam. Xafa boʻlishmasin, shunday ekan, oʻzlari bir xulosa chiqarsinlar, ular bosqinchimi yoki ahmoqmi”, - dedi Qudratxoʻja.
Jurnalistning maʼlum qilishicha, xorijga sayohat chogʻida qanday mamlakat boʻlishidan qatʼiy naʼzar, u oʻsha tilda maʼlum soʻz yoki iboralar qanday jaranglashini oʻrganadi.
“Men 15-16 tilda ravon gapira olaman. Buni hech bir davlatda yashamaganligimga qaramay aytyapman. Oʻzbekistonda yashadilar, 100-yil yashaydilar.
Men yurtimizda yashaydigan, palov, somsalarimizni yeydigan, bizni juda yaxshi koʻradigan, hurmat qiladigan, lekin tilini bilmaydigan odamlar haqida gapiryapman. Balki bu kimgadir yoqmasa kerak, lekin menimcha, bu yo ahmoqlik yoki oʻzbeklarga nisbatan mustamlakachilikning takabburona munosabatining davomi.
Bizning munosabatimiz juda mehribon. Biz juda mehmondoʻst, juda yumshoqmiz. Biror kishini koʻrsak, tilimizni unutamiz. Bu ham bizning aybimiz. Turklarda bu yoʻq, koreyslarda bu yoʻq.
Umuman, siz bilan men ham oʻzbek tilida gaplashishimiz kerak. Sizni hurmat qilganim uchun (suhbatdosh Kirill Altman - taxirir) rus tilida gaplashishga rozi boʻldim. 5-6-yildan beri rus tilida gaplashmayman.
Bu mening birinchi suhbatim. Koʻpchilik men rus tilida oʻz fikrimni bildira olmaydi deb oʻylaydi. Men Bulgakov bilan gaplasha olaman, Chexovni gapira olaman. Ular tinchlansin, men rus tilida ajoyib gapiraman, menda rusofobiya yoʻq, menda oddiy munosabat bor. Lekin ular boshqacha fikrda ekanliklarini koʻrsatishdi”, - deb qoʻshimcha qildi rektor.
