Qidirish

15:31 / 2023-02-24 637 0 Siyosat

Xitoy “Ukraina masalasi”da 12 bandlik hujjatni eʼlon qildi

Ushbu hujjat Xitoy raisi Si Szinpin takliflariga asoslanib, tayyorlangan.

world-news

Xitoy Ukrainadagi inqirozni siyosiy tartibga solish boʻyicha 12 banddan iborat hujjatni eʼlon qildi. Hujjat matni Xitoy TIV saytida joylashtirilgan.

18-fevral kuni Myunxen xavfsizlik konferensiyasida soʻzga chiqqan Xitoy Kommunistik partiyasi (KKP) Markaziy Qoʻmitasining Tashqi ishlar komissiyasi departamenti rahbari, KKP Markaziy Qoʻmitasi Siyosiy byurosi aʼzosi Van Yi, Xitoy hukumati Ukraina inqirozida Rossiya Federatsiyasining maxsus harbiy operatsiyasi boshlanganining yilligi munosabati bilan Xitoyning kelishuv boʻyicha pozitsiyasi boʻyicha hujjat tayyorladi. Uning qayd etishicha, ushbu hujjat Xitoy raisi Si Szinpin takliflariga asoslanib, tayyorlangan.

Tinchlik muzokaralari va sulh

Juma kuni eʼlon qilingan hujjatda Xitoy muloqot va muzokaralarni Ukrainadagi inqirozni hal qilishning yagona yoʻli deb atadi va barcha tomonlarni Moskva va Kiyevni bir-biriga qarab harakat qilish va imkon qadar tezroq toʻgʻridan-toʻgʻri muloqotni tiklashda qoʻllab-quvvatlashga chaqirdi. Jahon hamjamiyati muzokaralarni qayta boshlash uchun shart-sharoit yaratish va maydon yaratish zarurligini taʼkidlangan.

Bundan tashqari, Xitoy “olovga moy quymaslikka”, Ukrainadagi inqirozning yanada kuchayishiga va nazoratdan chiqib ketishiga yoʻl qoʻymaslikka, oʻt oʻchirish va jangovar harakatlar toʻliq toʻxtatilgunga qadar vaziyatni tinchlantirishga yordam berishga chaqirdi. Hujjatda aytilishicha, barcha davlatlarning suvereniteti, mustaqilligi va hududiy yaxlitligi kafolatlanishi kerak.

Xitoy, shuningdek, Sovuq urush mentalitetidan voz kechishga, bloklar qarama-qarshiligiga qarshilik koʻrsatishga va barcha mamlakatlarning oqilona xavfsizlik manfaatlari va xavotirlarini hisobga olishga chaqirdi.

Shuningdek, bir davlat xavfsizligini boshqa davlatlarning xavfsizligiga putur yetkazish bilan taʼminlab boʻlmasligi taʼkidlanadi.

Yadro urushining oldini olish

Oʻz rejasida Xitoy yana bir bor yadroviy inqirozdan qochishga chaqirdi. Pekin yadro urushi boshlanmasligi kerakligini taʼkidlaydi, shuningdek, uni ishlatish yoki qoʻllash tahdidiga qarshi turish, shuningdek, yadro quroli tarqalishining oldini olishga chaqiradi.

Xitoy atom elektr stansiyalari va boshqa fuqarolik yadroviy obyektlari xavfsizligini taʼminlashga va inson xatosi tufayli yadroviy avariyalarning oldini olishga chaqirdi.

Bundan tashqari, Xitoy har qanday davlat tomonidan har qanday sharoitda ham biologik va kimyoviy qurollar ishlab chiqilishi va qoʻllanilishiga keskin qarshi ekanligini maʼlum qildi.

Gumanitar inqiroz va mahbuslar almashinuvi

Ukrainadagi gumanitar vaziyatga kelsak, Xitoy ushbu sohadagi inqirozni yumshatish uchun barcha choralarni qoʻllab-quvvatlashga chaqirdi.

Tegishli hududlarga insonparvarlik yordamini oshirish, shuningdek, tinch aholini mojaro zonasidan evakuatsiya qilish uchun gumanitar yoʻlaklarni yaratish zarurligi qayd etilgan.

Bundan tashqari, gumanitar inqiroz koʻlami oshib ketishining oldini olish, shuningdek, mojaro hududiga gumanitar yordam joʻnatishda BMTning muvofiqlashtiruvchi rolini qoʻllab-quvvatlash muhimligi taʼkidlandi. Hujjatda qayd etilishicha, mojaro tomonlari ayollar, bolalar va mojaroning boshqa qurbonlarini himoya qilishi shart.

Shuningdek, Xitoy Rossiya va Ukraina oʻrtasida harbiy asirlar almashinuvini qoʻllab-quvvatlashi va barcha tomonlarni buning uchun yanada qulayroq sharoit yaratishga chaqirishi taʼkidlangan.

Jahon iqtisodiyoti va urushdan keyingi tiklanish

Xitoy oʻz hujjatida yana bir bor Ukraina inqirozi sharoitida ishlab chiqarish va taʼminot zanjiri barqarorligini taʼminlash, shuningdek, jahon iqtisodiyotini siyosiylashtirish va uni qurolga aylantirishning oldini olishga chaqirdi.

Pekin inqirozning energetika, moliya, oziq-ovqat savdosi va transport sohasidagi xalqaro hamkorlikka taʼsir qilishining oldini olish muhimligini qayd etadi”, deyiladi matnda.

Bundan tashqari, Xitoy don eksportini va Qora dengiz orqali donni tashish boʻyicha Rossiya, Turkiya, Ukraina va BMT tomonidan imzolangan kelishuvni amalga oshirishga chaqiradi.

Hujjatda Xitoy bir tomonlama sanksiyalarga qarshi ekanligi taʼkidlangan. Taʼkidlanganidek, ular nafaqat muammoni hal qila olmaydi, balki yangilarini ham yaratadi. Hujjatda, shuningdek, mojaro hududida urushdan keyingi rekonstruksiyaga oid band ham mavjud.

Xitoy xalqaro hamjamiyatni tegishli choralar koʻrishga chaqirdi va bu borada yordam koʻrsatish va konstruktiv rol oʻynashga tayyorligini bildirdi.

Izohlar 0

Fikr bildirish