Сўнгги янгиликлар
Парламентда Нукус воқеалари бўйича тузилган комиссия ахбороти тингланди
Навоийга Монголиядан 1000 бошга яқин Баят зотига мансуб қўйлар олиб келинди
Фаоллар айтаётган “иқтидор” эгаси оддий “Виртуал валютачи” бўлган...
Рустам Минниханов бошчилигидаги Татаристон делегацияси Навоий вилоятига ташриф буюрди
Тожикистоннинг Конибодомида яна тўрт кишининг жасадлари топилди. Маҳаллий аҳоли ваҳимада
Таҳлил қилинган давлат харидларида «Давлат харидлари тўғрисида»ги қонуннинг тегишли модда талаблари бузилганлик ҳолатлари аниқланди
Ички аудит хизмати ходимларининг фаолияти самарадорлигини баҳолаш тартиби белгиланди
Бугун ҳаво янада совиши кутилмоқда
«Руслар босқинчими ёки аҳмоқми?» — Шерзодхон Қудратхўжа рус шовинистларига жавоб қайтарди
Журналистика ва оммавий коммуникациялар университети ректори, “Халқаро пресс-клуб” раиси Шерзодхон Қудратхўжа «AlterEgo» YouTube каналига шов-шувли интервью берди.
Ушбу интервьюда Қудратхўжа хориждан Ўзбекистонга кўчиб келган, аммо ҳалигача ўзбек тилини билмайдиганларни танқид қилди.
“Йигитларимизни кетишга мажбурлаб, бизни “қора юзли, қора танли” деб атайдиганларга жавоб бермоқчиман. Бу мени хафа қилади. Улар меҳнат муҳожирларимизни кўчиришни таклиф қилишяпти.
Нега бу ҳақда 41-45 йилларда гапиришмади? Ўзбекистонда 4,5 миллион киши яшаган, шундан 1,5 миллиони фронтга кетган. Бу ерда кампирлар, чоллар, ёш болалар ва аёллар қолишди.
12 ёшида ўғил болалар аллақачон машиналар олдида туришган. 1,5 миллион ўзбек, асосан ўзбеклар, кейин бу ерда руслар кам эди, урушга кетди. Ярими қайтмади. Нега улар: “Ҳой, "черножопые", бу ерда нима қилиб юрибсан?” дейишмади. Нега ўшанда бизни "гастербайтер" дейишмади?
Нега биз ўзбеклар майиз, ўрик, қовун йиғиб, ҳаммасини қуритиб, фронтга жўнатдик? Ўзбекистон атрофида, Тошкент атрофида 20 га яқин шифохона бор эди. Ҳарбий хизматчилар Россия, Белоруссия ва Украинанинг турли бурчакларидан жўнатилди. Биласизми, Шомахмудовлар оиласи 14–16 нафар болани бошпана қилган, яҳудий, бир рус ҳам бор эди. Нега ким ўзбек, ким рус эканлигини айтишмади?
Мен руслар билан жуда яхши муносабатдаман. Мен рус мактабида ўқиганман. Лекин бугун Ўзбекистон ҳақида бундай гапиришга қурби етадиган одамларни қабул қилмайман. 1966 йилда, зилзиладан сўнг, кўпчилик бу эрга ёрдам бериш учун келган. Белоруссия, Украина, Россиядан ҳам Тошкентга кўплаб одамлар келди. Кўпчилик бу эрда қолди. Аммо улар бизнинг тилимизни 40-60 йилдан бери ўрганмаган.
Карл Маркс таъкидлаганидек, ўзи яшаётган мамлакатнинг тилини билмаганлар икки ҳил тоифага ажратиш мумкин: биринчиси - босқинчи, кўп одамларнинг онгида улар босқинчидир, иккинчиси - бу аҳмоқ, ўйлай олмайдиган, ўқий олмайдиган одам. Хафа бўлишмасин, шундай экан, ўзлари бир хулоса чиқарсинлар, улар босқинчими ёки аҳмоқми”, - деди Қудратхўжа.
Журналистнинг маълум қилишича, хорижга саёҳат чоғида қандай мамлакат бўлишидан қатъий наъзар, у ўша тилда маълум сўз ёки иборалар қандай жаранглашини ўрганади.
“Мен 15-16 тилда равон гапира оламан. Буни ҳеч бир давлатда яшамаганлигимга қарамай айтяпман. Ўзбекистонда яшадилар, 100 йил яшайдилар.
Мен юртимизда яшайдиган, палов, сомсаларимизни ейдиган, бизни жуда яхши кўрадиган, ҳурмат қиладиган, лекин тилини билмайдиган одамлар ҳақида гапиряпман. Балки бу кимгадир ёқмаса керак, лекин менимча, бу ё аҳмоқлик ёки ўзбекларга нисбатан мустамлакачиликнинг такаббурона муносабатининг давоми.
Бизнинг муносабатимиз жуда меҳрибон. Биз жуда меҳмондўст, жуда юмшоқмиз. Бирор кишини кўрсак, тилимизни унутамиз. Бу ҳам бизнинг айбимиз. Туркларда бу йўқ, корейсларда бу йўқ.
Умуман, сиз билан мен ҳам ўзбек тилида гаплашишимиз керак. Сизни ҳурмат қилганим учун (суҳбатдош Кирилл Алтман - тахирир) рус тилида гаплашишга рози бўлдим. 5-6 йилдан бери рус тилида гаплашмайман.
Бу менинг биринчи суҳбатим. Кўпчилик мен рус тилида ўз фикримни билдира олмайди деб ўйлайди. Мен Булгаков билан гаплаша оламан, Чеховни гапира оламан. Улар тинчлансин, мен рус тилида ажойиб гапираман, менда русофобия йўқ, менда оддий муносабат бор. Лекин улар бошқача фикрда эканликларини кўрсатишди”, - деб қўшимча қилди ректор.
