So`ngi yangiliklar
“Afsuski, ayrim “Ishonch telefonlari” nomiga tashkil qilingan yoki umuman ishlamaydi” – Akmal Burxonov
“Bosim oʻtkazilayotgani toʻgʻrisidagi xabarlar asossiz” – “Oʻzbektelekom” HUMANS ishi boʻyicha munosabat bildirdi
Oʻzbekistonning veterinariya sohasidagi tajribasi xalqaro miqyosda eʼtirof etildi
Turkiyada “Tungi muzeylar” loyihasi iyun oyida yangi mavsumini boshlaydi
Oʻzbekistonga C gepatitiga qarshi dorining joriy yildagi ilk partiyasi olib kelindi
Qibrayliklar oyoqqa turdi. Sababi nima?
5 ming yillik tarixga ega Birgi qishlogʻi haqida nimalar maʼlum?
Iznik: nasroniylikning tirik muzeyi
Xitoyda sunʼiy yomgʻir yogʻdirish boʻyicha tajriba oʻtkazildi
Tajriba doirasida ikki turdagi dronlardan foydalanildi. Kumush yodid moddasini purkash orqali 70 ming metr kub miqdorida yogʻingarchilik hosil qilindi.
Xitoylik olimlar Shinjon-Uygʻur mintaqasida dronlar yordamida sunʼiy yomgʻir yogʻdirishga muvaffaq bo'ldi. Ular kumush yodid moddasidan foydalangan holda 70 ming metr kub suv miqdoridagi yogʻingarchilikni hosil qildi — bu taxminan 30 ta Olimpiya suzish havzasiga teng.
Qayd etilishicha, tajriba ikki turdagi dronlar yordamida Tyan-Shan togʻlari etagida joylashgan Bayanbuloq yaylovlari ustida oʻtkazilgan. Ular 5 ming metr balandlikda harakatlanib, har biri 125 gramm boʻlgan kumush yodid kukunlarini purkagan. Umumiy sarf — 997 gramm, purkash tezligi esa soniyasiga 28 grammni tashkil etgan.
Kimyoviy modda miqdori kichik boʻlishiga qaramay, tajriba kutilganidan yuqori natija bergan: qoʻshimcha yogʻingarchilik 8 ming kilometr kvadrat maydonda kuzatilgan. Olimlarning taʼkidlashicha, bunga bulut qatlamlariga aniq taʼsir oʻtkaza olish orqali erishilgan — bu ilgari texnik jihatdan qiyin deb hisoblanardi.
Tajriba Xitoy meteorologiya boshqarmasining Bulutlar choʻkishi va ob-havoni modifikatsiya qilish fizika laboratoriyasi hamda Shinjon ob-havoni oʻzgartirish boshqarmasi tomonidan oʻtkazilgan. Natijalar uch usulda baholangan: yomgʻir tomchilarini oʻlchash, 50-yillik iqlim statistikasi tahlili va modellashtirish orqali. Barcha usullar yogʻingarchilik 3,8–4,3 foizga oshganini koʻrsatgan.
Kumush yodid bilan bulutlarga taʼsir koʻrsatish texnologiyasi XX asr oʻrtalaridan beri mavjud, ammo dronlardan foydalanish aniqlikni oshirib, ekologik xavflarni kamaytirdi. Tadqiqot mualliflaridan biri Li Binning soʻzlariga koʻra, tajriba bu texnologiyaning qurgʻoqchilikka qarshi kurash va iqlim oʻzgarishlariga moslashuvida katta salohiyatga ega ekanini koʻrsatgan.
Shinjon mintaqasida yillik yogʻingarchilik atigi 150 millimetrdan oshmasligi hisobga olinadigan boʻlsa, ushbu texnologiya suv va oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlashda muhim vositaga aylanishi mumkin.
